Keihard aan de slag bij Portalis Groningen

Als ze heel eerlijk zijn, dan deden ze het mr-werk er tot nog toe maar ‘een beetje bij’, zeggen Josefien Durkstra (voorzitter en intern begeleider) en Wianne Duker (ook ib-er). “Maar we willen nu professionaliseren. We moeten ons realiseren dat we er als medezeggenschapsraad wél toe doen.”

De mr van Portalis VSO Groningen heeft te maken met een hele andere structuur dan gebruikelijk is in het voortgezet onderwijs. Portalis is de school voor voortgezet speciaal onderwijs, die hoort bij een grote jeugdzorginstelling: Elker. De directeur van de school valt niet zoals gebruikelijk onder een groter schoolbestuur, maar onder het bestuur van een jeugdzorginstelling. “En die belangen lopen niet altijd parallel”, zegt de personeelsgeleding van de medezeggenschapsraad. “Het is met zo’n organogram soms zoeken wie voor ons de goede gesprekspartner is. We zijn maar een heel klein takje in deze grote organisatie, maar we willen er wel toe doen.”

Weten waar je recht op hebt

Elker heeft een ondernemingsraad, en daar kunnen de mr-leden zeker wat van leren. “We zoeken hen nu ook op voor advies. Zij weten heel goed waar ze recht op hebben. Als het om uren voor het or-werk gaat, maar ook in z’n algemeenheid. Zij plannen gewoon overleg met de directeur. Dan denken wij: dat kan je toch niet dóén, die heeft het toch veel te druk? Daar zijn wij nog veel te bescheiden in. We pakken de ruimte niet waar we recht op hebben.”

Josefien: “We moeten onze eigen grenzen ook beter bewaken. Als stukken nu te laat komen, gaan we ze toch nog snel lezen om er een klap op te kunnen geven. We moeten duidelijk zijn over wat we verwachten en willen.”

Basistraining

Ze hebben besloten dat ze keihard aan de slag gaan, zegt de pmr, waar ook Jochum Blanke nog deel van uitmaakt. “Het begin is er. We hebben een basistraining gevolgd bij de Algemene Onderwijsbond en dan snap je het allemaal zó veel beter.”

De volgende stap wordt ook al voorbereid: “We willen binnenkort een training samen met onze directeur doen, zodat we van elkaar weten wat onze ambities zijn, wat we van elkaar verwachten en nodig hebben. Zo’n gezamenlijke training is belangrijk om met elkaar duidelijk te krijgen wat de rol van de mr is en hoe het zit met ieders rechten en plichten. Daar hebben we allemaal wat aan.”

Geen gevangenis

Het lukt nog niet om ouders en leerlingen te vinden die in de mr willen. Dat is goed verklaarbaar, gezien het karakter van de school. Een klein deel van de leerlingen van Portalis (24 leerlingen in drie klassen) zijn geplaatst bij de zogeheten Jeugdzorgplus van Elker. Dat is een instelling voor jongeren tussen de 12 en 18 jaar met ernstige gedragsproblemen. Ze krijgen behandeling en begeleiding. Die leerlingen kunnen niet altijd vrij in of uit het gebouw lopen, maar dat heeft niets met crimineel gedrag te maken.

“Het is hier absoluut géén gevangenis”, benadrukt Wianne. “Het zijn geen kinderen die bij een strafrechter zijn geweest omdat ze de wet hebben overtreden of zo, maar ze hebben wel specialistische begeleiding nodig. Er is vaak van alles aan de hand als een kind in de gesloten jeugdzorg wordt geplaatst.” Deze leerlingen wonen daar in principe slechts maximaal drie maanden. “Dan ga je niet zo snel in een mr zitten.”

Er zijn ook leerlingen die bij hun ouders of in een pleeggezin of een beschermde woonvorm leven, en elke dag met de taxi op en neer reizen naar school. “Zij komen uit alle drie de noordelijke provincies.” Dat verklaart meteen waarom het niet gemakkelijk lukt om ouders in de mr te krijgen: er is veel reistijd, en ouders hebben vaak al aardig wat ‘op hun bordje’. Er is overigens wel een leerlingenraad. Josefien neemt zich als voorzitter van de mr voor om daar regelmatiger mee te overleggen.

Altijd een nieuwe kans

Portalis is een ‘laatste kans school’, zeggen de mr-leden. Leerlingen die nergens meer op het speciaal onderwijs terecht kunnen, en soms al zeven scholen hebben gehad, kunnen hier terecht. Josefien: “Wij schorsen niet, wij verwijderen niet. Wát er ook gebeurt, je krijgt hier áltijd weer een nieuwe kans.”

Personeel dat voor deze vorm van onderwijs kiest, doet dat meestal heel bewust, zeggen Wianne en Josefien. Dat geldt in elk geval wél voor henzelf. “Dit zijn leerlingen waar je echt wat voor wilt doen. Ze zijn soms al een beetje opgegeven door het onderwijs, van een aantal scholen verwijderd. Deze leerlingen hebben echt mensen nodig die een stap extra voor hen willen doen, die hen ondersteunen. Jij bent vaak hun laatste hoop. Je moet wel liefde voelen voor deze doelgroep, anders red je het niet.” Het primaire proces en de kinderen gaan altijd voor, zegt Josefien. “Wat dat betreft zijn we echt onderwijsmensen. Dan schiet het lezen van de mr-stukken overdag er snel bij in, dat moet je dan ’s avonds nog doen.”

Huisvesting

De huisvesting aan de rand van de stad Groningen is zeker geen typische school. Het is het oude gebouw van de voormalige gesloten jeugdzorgvoorziening van Elker. Dat zie je. Het heeft een vrij gesloten uitstraling en er ontbreekt bijvoorbeeld een echt schoolplein. Josefien: “Er zijn verhuisplannen, maar een nieuwe plek is nog niet gevonden. Daar kijken wij met z’n allen wel erg naar uit.”

Door zichzelf als mr meer te scholen en serieus in gesprek te gaan met de bestuurder, verwachten de mr-leden dat ze hun rol beter kunnen vervullen in de toekomst. “We willen een waardevolle gesprekspartner zijn. Je hebt als bestuurder wat aan de inbreng van de mr. Wij hebben bij het personeel geïnventariseerd hoe zij denken over de reiskostenvergoeding en het scholingsbudget. De reiskosten zijn natuurlijk een actueel probleem. Mensen komen daar door de hoge benzineprijzen niet meer mee uit.”

Door dit soort onderwerpen bij de bestuurder aan te kaarten zal die ook actie ondernemen, hoopt de mr: “Anders raak je goede mensen kwijt.” Iets bereiken begint met jezelf serieus nemen als mr, zien Wianne en Josefien. “Wij maken onszelf niet belangrijk genoeg. Dat moet anders.”

Tips van deze mr:

• Regel scholing voor de mr. Dat is een enorme verrijking en belangrijk voor de deskundigheidsbevordering. Het bestuur heeft hier budget voor. Ga elk jaar op cursus of haal een trainer naar school. Die levert ook maatwerk, met de gegevens van jouw eigen school.
• Realiseer je dat je geen last bent als mr, maar een waardevolle gesprekspartner. Bestuurders vinden medezeggenschap vaak belangrijker dan je denkt.
• Zoek ondersteuning, bijvoorbeeld bij de ondernemingsraad. Of spreek eens af met de mr van een vergelijkbare organisatie als de jouwe.