De rol van PMR in het formatieplan
Het voorjaar is in het onderwijs ook de tijd van de formatie. Wat is de rol van de MR hierin? In veel scholen is het voorjaar hét moment waarop het formatieplan voor het nieuwe schooljaar wordt opgesteld. Maar hoe ziet die formatie eruit? Hoeveel leraren zijn er volgend jaar nodig? Waar wordt formatie vrijgespeeld en waar juist ingekrompen? Als medezeggenschapsraad (MR) heb je hier een belangrijke taak in: je mag namelijk instemming geven over het formatieplan. Elke school heeft een MR die bestaat uit een Oudergeleding (OMR) en Personeelsgeleding (PMR). In dit artikel gaan we in op de Personeelsgeleding en het formatieplan.
Wat is het formatieplan precies?
Het formatieplan beschrijft hoe het bestuur of de schoolleiding de personele inzet organiseert voor het komende schooljaar. Denk aan:
- aantallen fte per categorie onderwijswerknemers; veelal OP, OOP en directie;
- verhouding vaste en flexibele functies;
- aard van de flexibele functies ;
- de functiemixgelden;
- leerlingprognose;
- verhouding fulltimers en parttimers.
Taakbeleid school en PMR
Daarnaast staat in het taakbeleid het volgende:
- welke taken er verricht worden;
- hoeveel uur daarvoor beschikbaar wordt gesteld;
- de inzet van ondersteunend personeel.
Het plan heeft grote invloed op werkdruk, roosterdrukte, kwaliteit van onderwijs én werktevredenheid. Daarom is het cruciaal dat de PMR dit document kritisch bekijkt.
De PMR heeft instemmingsrecht
Als PMR heb je instemmingsrecht bij het vaststellen van het formatieplan (WMS artikel 12 lid 1 sub b WMS). Dat betekent dat de directie of het bestuur jouw instemming moet vragen vóór het besluit genomen wordt. Bij het instemmingsverzoek letten jullie als PMR-leden op het volgende:
- Onevenwichtige taakverdeling binnen het team;
- Onrealistische verwachtingen qua werkdruk;
- Gebrek aan tijd voor professionalisering of zorgleerlingen;
- Of er samenhang is tussen het schoolplan en het taak- en formatiebeleid
- Risico’s bij krimp of uitbreiding van personeel.
Als er geen instemming wordt gegeven, dan kan de overlegpartner (vaak de directie ) het stuk aanpassen op basis van de door de PMR aangedragen bezwaren. De overlegpartner kan er ook voor kiezen het voorstel in te trekken of naar de geschillencommissie te gaan als hij meent dat de PMR de instemming niet mocht onthouden.
Lastige punten: cijfers, timing en transparantie
Veel MR-leden vinden de formatie lastig te beoordelen. Dit geldt niet alleen voor de Oudergeleding van de MR, maar ook voor de Personeelsgeleding. De stukken zijn soms onduidelijk of te technisch. Belangrijke knelpunten zijn:
- Onvoldoende onderbouwing: Waarom gaan er fte’s bij of af? Hoe zijn keuzes gemaakt?
- Te late aanlevering: De MR moet genoeg tijd krijgen om zich in te lezen, vragen te stellen en advies te formuleren. Dit geldt voor zowel de Oudergeleding als Personeelsgeleding.
- Geen inspraak over de ‘grote lijnen’: De (P)MR kijkt naar de kaders, niet naar individuele personeelskeuzes – maar zonder goed beeld van de onderwijsbehoefte is het lastig om te adviseren.
Een goede tip: laat je waar nodig ondersteunen door een adviseur van AObMedezeggenschap of vraag een toelichting op het plan in de vergadering.
Meer leren over jouw rol in de MR? Volg een cursus die bij je past:
Basiscursus Medezeggenschap VO – speciaal voor het voortgezet onderwijs
Basiscursus Medezeggenschap PO – gericht op het primair onderwijs
Word een MR- Expert met 3 online trainingen – flexibel en praktijkgericht
Formatie raakt aan werkdruk en onderwijskwaliteit
Het formatieplan is meer dan een spreadsheet. Het bepaalt hoeveel collega’s straks een groep draaien, of er genoeg tijd is voor leerlingenzorg, toetsontwikkeling of oudergesprekken. En of mensen ruimte houden om adem te halen. Door inhoudelijk én kritisch mee te kijken, kun je als (P)MR invloed uitoefenen op de balans tussen ambitie en haalbaarheid. En juist dat maakt jouw rol in dit proces onmisbaar.
Volg deze maand nog een cursus en haal meer uit je rol als MR-lid.
