Nieuwe baas in zeker drie rondjes

Op scholen die met een raad van toezicht werken, blijft die verantwoordelijk voor de benoeming van een nieuwe bestuurder. Dat geldt voor de hoogste functionaris in de raad van bestuur, en ook voor zijn directe collega’s. Maar het is afgelopen met de antieke werkwijze waarbij de nieuwe opperbaas als een duveltje uit een doosje werd gepresenteerd na een ondoorzichtige procedure. Dat was op veel scholen natuurlijk al vrijwillig zo geregeld, want de instelling heeft er weinig aan als er geen draagvlak blijkt voor nieuwe leiding. Bij een vacature voor een bestuurder is de eerste stap het vaststellen van een profiel: wat voor kandidaat zoekt de school eigenlijk? Meestal zal dit een onderwerp zijn voor de gemeenschappelijke medezeggenschapsraad, die het onderwerp bespreekt met de benoemende instantie, de raad van toezicht. Op die profielen heeft de gmr adviesrecht: de medezeggenschappers kunnen hun best doen om de raad van toezicht het best mogelijke profiel te laten vaststellen.

Na deze eerste ronde is het tijd om kandidaten te zoeken. De sollicitatiecommissie moet volgens de wet twee gmr-vertegenwoordigers tellen: een namens het personeel en een namens de ouders en leerlingen; zitting nemen in de commissie door een leerling kan alleen in het voortgezet onderwijs. De sollicitatiecommissie werkt zoals gebruikelijk in vertrouwelijkheid. Het is niet de bedoeling dat de mr-vertegenwoordigers ruggespraak voeren met hun achterban over de keuze voor een bepaalde kandidaat. Mocht er tussentijds overleg nodig zijn, dan kan dat hooguit gaan over kenmerken van kandidaten die niet in het profiel beschreven staan. De sollicitatiecommissie adviseert vervolgens over de kandidaten aan de benoemende instantie, de raad van toezicht. Die maakt in deze derde ronde van de procedure een keuze en dan is wederom de gmr aan zet om te adviseren. Dat lijkt misschien vreemd: als de medezeggenschap al vertegenwoordigd is bij de selectie, waarom dan nog een advies aan het eind? “Omdat pas aan het slot van de procedure alle overwegingen bij elkaar komen”, zegt AOb-adviseur medezeggenschap Marcel Koning. “De raad van toezicht kan een ander besluit nemen dan het advies van de sollicitatiecommissie, de commissie kan verdeeld zijn, kandidaten kunnen zich terugtrekken. Bovendien had de mr dit adviesrecht al. De uitbreiding met twee plekken in de sollicitatiecommissie zorgt dat de medezeggenschap eerder aan tafel zit.”

Meepraten in zo’n vroeg stadium betekent niet dat de gmr vervolgens gebonden is aan het eindresultaat, zegt Koning. “Alle gmr-leden moeten bij het benoemingsvoorstel hun eigen afweging maken.”