Nieuwe fusies tussen het voorbereidend en middelbaar beroepsonderwijs komen dichterbij nu ook de behandeling in de Eerste Kamer is afgerond. Doel van de ‘bestuurlijke harmonisatie’ is het mbo te versterken in een tijd van teruglopende leerlingaantallen. Toevoeging van vmbo en mavo’s leidt tot verticale scholengemeenschappen die sterker staan, denkt minister Ingrid van Engelshoven.

Maar de prijs is te hoog, vindt de AOb, onder andere omdat de medezeggenschap in zo’n verticale scholengemeenschap moet verlopen via een ondernemingsraad. Die heeft niet vanzelf invloed op onderwijskundige kwesties, want daarover staat niets in de Wet op de ondernemingsraden (Wow). Bij een medezeggenschapsraad is dit juist nauwkeurig vastgelegd in de Wet medezeggenschap op scholen (Wms).

“Als dit doorgaat is er nog veel van de uitwerking onduidelijk”, zegt sectorbestuurder Hélène Jansen van de AOb. Gefuseerde scholen in het voortgezet onderwijs zullen merken dat hun mbo-partner op een grotere schaal werkt, wat nadelig uitwerkt op de reistijd voor leerlingen en personeel. Zo’n fusieschool krijgt met twee verschillende cao’s te maken. Voor leerlingen wordt overstappen van een cluster beroepsopleidingen naar havo of vwo nog moeilijker dan het al is. In de ondernemingsraad van een verticale scholengemeenschap is geen plek voor ouders, zodat zij zullen moeten proberen om via een aparte ouderraad hun stem te laten gelden. En dan zijn er nog vraagstukken over het toelatingsbeleid van christelijke scholen als die zouden fuseren met een mbo, een sector waar godsdienst geen rol speelt in de identiteit.

Stroomlijnen

Jansen vreest dat de eerste fusies al in voorbereiding zijn, en ze adviseert medezeggenschappers om weerstand te bieden: “Wacht sowieso tot de wet in werking is getreden en zoek hulp bij de AOb als er voor jouw school een fusievoorstel komt. Op dit moment zijn de medezeggenschapsrechten voor personeel niet gerepareerd, maar de praktische gevolgen daarvan merken de medewerkers pas na zo’n fusie en dan is er geen weg terug.”

Er is nog een reden om het rustig aan te doen met fusievoorstellen: op verzoek van de Tweede Kamer komt er een onderzoek naar de verschillen tussen de medezeggenschapswetten in het mbo en het voortgezet onderwijs. Begin 2022 gaan de onderzoekers op pad om na te gaan of de regelingen te stroomlijnen zijn. Vanwege de zorgen van de AOb en andere vakbonden beloofde minister Van Engelshoven dat er extra aandacht is voor de medezeggenschap in de toekomst. De uitkomsten van dat onderzoek kunnen invloed hebben op een lopende fusie, dus even wachten kan praktisch zijn.

Lees meer:

Fusie en medezeggenschap

Een fusie maar dan anders